Thông tin cơ bản
Tên gọi và vị trí địa lý
Đình Mão Điền Đoài tọa lạc tại xã Mão Điền, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh, là một trong những ngôi đình cổ tiêu biểu của vùng đất Kinh Bắc. Đây là công trình có giá trị lịch sử, văn hóa và nghệ thuật quan trọng, phản ánh dấu ấn kiến trúc đình làng truyền thống Việt Nam.
Lịch sử và nhân vật
Đình Mão Điền Đoài được xây dựng từ thời Lê, là nơi tôn thờ Thành hoàng Tam vị đại vương – những bậc hiền tài đã đỗ đại khoa và có công lao giúp nước, giúp dân từ đầu thời Lê. Ngoài ra, đình còn thờ bốn vị hậu thần, những người đã cung tiến đất để xây dựng đình. Theo bia đá “Trùng tu đình bi kí”, công trình này được trùng tu lần đầu vào năm 1584 dưới thời nhà Mạc và tiếp tục được tu sửa nhiều lần trong lịch sử, được ghi lại trên các thượng lương của đình. Gần đây nhất, năm 2019, đình được tu bổ với kinh phí 4,5 tỷ đồng nhờ sự chung tay của chính quyền và nhân dân địa phương.
Kiến trúc cảnh quan
Đình Mão Điền Đoài mang kiến trúc kiểu chữ “đinh” (丁) đặc trưng, với Đại đình gồm 9 gian 2 dĩ, có chiều dài 27m, rộng 9,4m. Hệ thống cột cái lớn, chu vi trung bình 1,40m, tạo nên kết cấu vững chắc. Các bức cốn, đầu dư được chạm khắc tinh xảo với hình ảnh tứ linh, tứ quý. Cửa cấm bên trong dẫn vào cung điện, nối với tòa Tiền đường bằng hệ thống kẻ góc. Vì kèo Trung điện theo kiểu giá chiêng, có diện tích 9m x 4m. Hậu cung gồm 1 gian 2 chái, đặt ba ngai thờ sơn son thiếp vàng thờ ba vị thánh.
Các hoa văn chạm khắc trên gỗ chủ yếu có niên đại thời Nguyễn, nhưng vẫn bảo tồn một số chi tiết kiến trúc thời Lê, đặc biệt là đầu dư mang phong cách đặc trưng. Đây là minh chứng quan trọng cho sự tồn tại và phát triển của ngôi đình qua các giai đoạn lịch sử.
Hiện vật
Đình Mão Điền Đoài hiện còn lưu giữ nhiều tài liệu và cổ vật quý, gồm thần phả, hương án, sập thờ, long đình, hoành phi, kiệu, câu đối và đặc biệt là 20 đạo sắc phong, trong đó sắc phong sớm nhất vào năm 1767 (Cảnh Hưng 28) và muộn nhất vào năm 1924 (Khải Định 9). Ngoài ra, còn có tấm bia đá thời Mạc dựng năm 1584, hiện đặt ở phía Tây của Tiền đường. Đặc biệt, năm 1871 (Tân Mùi), vua Tự Đức ban tặng đình bốn chữ Hán “Mỹ Tục Khả Phong”. Những hiện vật này không chỉ có giá trị tâm linh mà còn là nguồn sử liệu quý giá về văn hóa, nghệ thuật và lịch sử của địa phương.
Sự kiện và lễ hội
Hàng năm, đình Mão Điền Đoài tổ chức lễ hội truyền thống nhằm tưởng nhớ công lao của các vị thần được thờ phụng. Đây là dịp quan trọng để nhân dân địa phương tham gia các nghi lễ cúng tế, dâng hương, rước kiệu và tổ chức nhiều hoạt động văn hóa dân gian như hát quan họ, trò chơi truyền thống. Lễ hội không chỉ mang ý nghĩa tâm linh mà còn góp phần giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa vùng Kinh Bắc.
Xếp hạng
Với những giá trị lịch sử, văn hóa và nghệ thuật tiêu biểu, năm 2009, đình Mão Điền Đoài đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng là di tích lịch sử cấp Quốc gia. Đây là sự ghi nhận quan trọng đối với một công trình kiến trúc mang giá trị đặc sắc, góp phần bảo tồn di sản văn hóa truyền thống của dân tộc.
Tham khảo
UBND tỉnh Bắc Ninh (2021), Đình Mão Điền Đoài. Truy cập ngày 24/02/2025, từ https://bacninh.gov.vn/news/-/details/20182/-inh-mao-ien-oai
Văn khấn Đình Mão Điền Đoài
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Con lạy chín phương trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con xin kính lạy ngài Kim Niên Đương cai Thái tuế chí đức Tôn thần.
Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng chư vị Đại Vương.
Hưởng tử con là…
Ngụ tại…
Hôm nay là ngày … tháng … năm ….
Hương tử con đến Đình Mão Điền Đoài, thành tâm dâng lên lễ bạc, hiến tế hương hoa, phẩm oản…
Cầu mong đức Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương chứng giảm, rủ lòng thương xót, phù hộ che chở cho chúng con sức khoẻ dồi dào, mọi sự tốt lành, lắm tài nhiều lộc, an khang thịnh vượng, sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm.
Hương tử con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!